Schriftelijke vraag van de heer Alexander De Croo
Vraag :
In Australië werd de Democratische Republiek Congo (DRC) in maart 2011 eens te meer in de tang
genomen door een aasgierfonds, in casu Hemisphere Associates. De rechtbank van Sydney
veroordeelde de DRC tot het betalen van een bedrag van 30 miljoen dollar. Het is niet de eerste maal
dat de DRC het doelwit is van dit aasgierfonds.
De Democratische Republiek Congo werd reeds eerder (in 2009) in de Verenigde Staten
geconfronteerd met het driest optreden van hetzelfde aasgierfonds, FG Hemisphere. Het land werd
door een rechtbank in Washington verplicht om haar wereldwijde bezittingen en activa door te geven
aan het aasgierfonds op straffe van een dwangsom ten belope van 5 000 dollar per week.
FG Hemisphere heeft een claim ingediend ten belope van 100 miljoen dollar in de Verenigde Staten,
Hongkong en Zuid-Afrika. De schuld werd aangegaan door de notoire dictator Mobutu Sese Seko en
werd voor het aasgierfonds voor een prikje opgekocht. Deze aasgierfondsen schuimen alle
rechtbanken van de wereld af op zoek naar de zwakste schakel om hun prooi kaal te plukken.
Ter herinnering, aasgierfondsen zijn beleggingsfondsen die voor spotprijzen oude obligatieleningen
van arme, dikwijls met schuld beladen, ontwikkelingslanden opkopen om deze landen vervolgens via
een uitputtingsslag via rechtbanken te dwingen tot uitbetaling van het oorspronkelijke bedrag
waartegen deze obligaties ooit werden uitgegeven en ook nog eens de achterstallige intresten.
Ook in ons land waren er diverse processen opgestart om gelden bestemd voor de
ontwikkelingssamenwerking in beslag te nemen. Het desbetreffende aasgierfonds Kensington
International heeft twee keer beslag heeft laten leggen op middelen van de Belgische Staat bestemd
voor Congo-Brazzaville. Dit bedrijf kocht de schuld op de voor 1,8 miljoen dollar. Op initiatief van
voormalig senator Paul Wille werd deze deur alvast gesloten voor de aasgierfondsen naar de toekomst
toe, maar niet retroactief.
Graag had ik van de geachte minister een antwoord gekregen op de volgende vragen:
1) Zijn er heden nog rechtszaken hangende waarbij gelden van ontwikkelingssamenwerking of andere
middelen van de Belgische overheid het voorwerp uitmaken van al of niet bewarend beslag vanwege
aasgierfondsen? Kan dit concreet worden toegelicht wat betreft de bedragen, de tijdstippen van het
beslag en het doel waarvoor deze middelen waren bestemd?
2) Kan hij een gedetailleerd overzicht geven van alle rechtszaken in ons land waarbij aasgierfondsen
betrokken zijn en waarbij andere HIPC (Heavily Indebted Poor Countries) landen het doelwit zijn?
Kan hij het aantal rechtszaken per doelwitland oplijsten alsook desgevallend het gevorderd bedrag?
3) Kan hij aangeven of er reeds beslag werd gelegd op bepaalde activa van deze HIPC landen door
aasgierfondsen ten gevolge arresten en vonnissen uit het buitenland? Zo ja, kan hij dit concreet
toelichten?
Antwoord :
Ik kan het geachte lid, in antwoord op zijn vraag, volgende elementen meedelen.
1) Mijn diensten zijn niet op de hoogte van nog hangende rechtszaken waarbij gelden van
ontwikkelingssamenwerking of andere middelen van de Belgische overheid het voorwerp uitmaken van
een beslag vanwege aasgierfondsen.
2) De Directie-Generaal Juridische Zaken van de FOD Buitenlandse Zaken, Buitenlandse handel en
Ontwikkelingssamenwerking was uitsluitend betrokken bij het dossier Kensington International/Congo
Brazaville, waarvan de vraagsteller al op de hoogte is. Er zijn op dit moment geen rechtszaken lopende
waarbij deze diensten betrokken zijn. Desgevallend kan de heer Minister van Justitie meer informatie met
betrekking tot deze vraag geven.
3) Mijn diensten hebben op dit moment geen weet van recente beslagen op goederen van HICP ten
gevolge van arresten en vonnissen uit het buitenland.
Ik wens hierbij echter te herinneren aan een verslag van het IMF over aasgierfondsen uit 2007 dat aangaf
dat 11 van de toen 24 HIPC landen betrokken waren in rechtzaken met 46 schuldeisers voor een bedrag
van 1,8 miljard dollar. Daarvan kregen 25 schuldeisers een uitspraak van de rechtbank in hun voordeel.
Het ging hierbij om vooral Afrikaanse landen zoals Burkina Faso, Mozambique, Madagascar, Zambia,
Oeganda, Tanzania, Liberia, Ethiopië en de Democratische Republiek Congo. In het Verenigd Koninkrijk
werden werden zowel in 2007 tegen Zambia als in 2009 tegen Liberia rechtzaken gewonnen door
aasgierfondsen.
Om Afrikaanse landen te helpen het hoofd te bieden aan deze aasgierfondsen besliste de Afrikaanse
Ontwikkelingsbank in 2009 om het fonds African Legal Support Facility op te richten. Dit fonds geeft
onder andere juridische bijstand. Ik heb recent beslist om dit fonds te financieren met een bijdrage van
545.456 euro. Het fonds kreeg ondermeer een verzoek om steun van de Democratische Republiek Congo
in de door vraagsteller vermelde rechtzaak die door FG Hemisphere is aangespannen.
[:]