Mondelinge vraag van de heer Karl Vanlouwe
Vraag :
Een dezer dagen zou in het Ugandese parlement de Anti-Homosexuality Bill worden goedgekeurd. Die wet beoogt de strafbaarheid van homoseksualiteit, die in Uganda reeds is verboden, verder uit te breiden. Er zouden zware straffen – tot zelfs de doodstraf – worden ingevoerd voor homoseksuelen of mensen die hivpositief zijn. De wet zou zelfs straffen mogelijk maken voor homoseksuele Ugandezen die in het buitenland wonen en die aan Uganda kunnen worden uitgeleverd. Daarnaast voorziet het wetsvoorstel in straffen voor individuen, bedrijven, en ngo’s die homorechten steunen.
Onder druk van voornamelijk Amerikaanse beleidsmakers, internationale mensenrechtenorganisaties en een online petitie heeft het Ugandese parlement gisteren het debat en de stemming over de wet voorlopig opgeschort. Uiteraard ben ik verheugd over die tijdelijke ontwikkeling, maar we mogen niet vergeten dat de bespreking en de stemming van de wet eerder ook al werden uitgesteld, maar uiteindelijk toch opnieuw op de agenda werden geplaatst. Volgens de meest recente informatie zou het wetsvoorstel volgende week vrijdag opnieuw in het parlement worden behandeld.
De heer Bert Anciaux (sp.a). – Morgen.
De heer Karl Vanlouwe (N-VA). – Ik had begrepen volgende week vrijdag.
Homoseksualiteit blijft dus nog altijd strafbaar in Uganda, maar blijkbaar zou de doodstraf niet meer worden geëist.
Het opzet van de wet is homoseksualiteit te verbannen uit het land. Homo’s worden in Uganda namelijk beschouwd als een gevaarlijke minderheidsgroep die jongeren rekruteert en zelfs besmet met HIV. Het diep christelijke land bengelt onderaan in de ontwikkelingsindex van de VN en is een gemakkelijke prooi voor bijgeloof, daarin aangespoord door bepaalde buitenlandse stromingen. Het land voert een publieke heksenjacht op homoseksuelen en mensen die besmet zijn met HIV.
Het Ugandese parlementslid David Bahati diende zijn wetsvoorstel pas in 2009 in, maar homoseksuelen krijgen het al langer zwaar te verduren in Uganda. Zo was er de tabloid Rolling Stone die onder de titel Hang Them honderd namen, foto’s en adressen van homoseksuelen publiceerde. Begin dit jaar was er de moord op homoactivist David Kato, die nog steeds niet is opgehelderd.
Gezien de recente ontwikkelingen waar het Ugandese Parlement voorlopig beslist heeft de wet niet op de agenda te plaatsen, zou ik graag vernemen welke stappen ons land, als belangrijke donor, op bilateraal en multilateraal vlak kan doen om ervoor te zorgen dat LGBT-rechten blijvend worden gerespecteerd en niet telkens opnieuw focus worden van een hetze.
Antwoord :
De strijd tegen de criminalisering van LGBT’s, zijnde Lesbian, Gay, Bisexual and Transgenders, vormt een prioriteit voor het mensenrechtenbeleid dat we voeren.
De internationale gemeenschap volgt al enkele maanden met aandacht het wetsvoorstel van het Ugandese parlementslid David Bahati over de straffen voor homoseksualiteit. Ook al gaat het om een wetsvoorstel van een parlementslid en zal het democratische debat in het Ugandese parlement moeten plaatsvinden, toch gaat het hier onmiskenbaar om een aantasting van de individuele vrijheid en van de mensenrechten.
Bij mijn contacten met regeringsleden van de partnerlanden vestig ik steeds de aandacht op de strijd tegen alle vormen van discriminatie, en dus ook die op basis van seksuele geaardheid. In de meeste partnerlanden van de Belgische ontwikkelingssamenwerking pleegt België overleg met andere donoren, teneinde een gemeenschappelijk standpunt te bepalen en zo een grotere invloed uit te oefenen.
De kwestie is niet nieuw en er werd al vaak over gesproken met de Ugandese regering. Blijkbaar hebben de Ugandese regering en de president zich tegen het voorstel uitgesproken. Dus valt het te betwijfelen dat het wetsvoorstel wordt goedgekeurd in het parlement. Ik heb begrepen dat het wetsvoorstel gisteren in de commissie werd besproken en dat de doodstraf er uit werd gehaald, onder druk van de civiele maatschappij en de internationale gemeenschap.
Wij volgen natuurlijk het dossier met aandacht. Gisteren heeft België aan mevrouw Ashton gevraagd om telefonisch contact op te nemen met Sam Kutesa, de minister van Buitenlandse Zaken van Uganda, om het EU-standpunt te bevestigen.
Momenteel wordt een nieuw Indicatief Samenwerkingsprogramma met Uganda voorbereid. Mocht het Ugandese parlement de wet toch goedkeuren, dan zou dat worden beschouwd als een ernstige aantasting van de mensenrechten en dan rijst de vraag of een akkoord over een nieuw samenwerkingsprogramma nog opportuun is. De tekst van het nieuwe ISP vermeldt immers duidelijk dat ‘beide regeringen zich ertoe verbinden om de good governance, de mensenrechten, gender en de democratie te bevorderen en dat een overtreding van het principe van democratie, van rechtsstaat of van de mensenrechten tot een onderbreking van ons samenwerkingsprogramma zou kunnen leiden’.
[:]