Schriftelijke vraag van M. Ingeborg DE MEULEMEESTER
Vraag :
Uganda is één van de achttien partnerlanden van België. Eén van de millenniumdoelstellingen is om ervoor te zorgen dat de kinderen in ontwikkelingslanden een ruime toegang kunnen krijgen tot scholen om ondermeer de geletterdheid te laten toenemen.
1. Welk percentage van het ontwikkelingsbudget werd de afgelopen jaren toegewezen aan Uganda?
2. Hoeveel bedraagt de Belgische bijdrage tot de oprichting van scholen in Noord- en Zuid-Uganda?
3. a) Kunnen we in Uganda ook spreken van een lerarentekort?
b) Zo ja, hoeveel bedraagt dit tekort?
c) En wat kan België in toekomst ondernemen om het aantal leraren te doen toenemen in ontwikkelingslanden?
4. Hoe evalueert u de toestand van de scholen in Uganda?
Antwoord :
Ik kan het geachte lid, in antwoord op zijn vraag, volgende elementen meedelen.
1. onderstaande tabel geeft de cijfers voor de Belgische hulp aan Oeganda en de totale ODA in de periode 2006-2009 (in miljoen EUR):
Totale Belgische ODA aan Oeganda :
2006: 11.820
2007: 12.022
2008: 11.096
2009: 15.499
– waarvan directe bilaterale smw :
2006: 5.629
2007: 5.793
2008: 6.040
2009: 12.300
– waarvan onderwijs :
2006: 0.930
2007: 0.014
2008: 0.851
2009: 1.752
Totale ODA :
2006: 1.572.933
2007: 1.423.796
2008: 1.654.251
2009: 1.873.953
% totale ODA aan Oeganda :
2006: 0.75%
2007: 0.84%
2008: 0.67%
2009: 0.82%
2. De Belgische bijdrage aan onderwijs in Oeganda gebeurt voornamelijk in de vorm van sectorale begrotingshulp. Het is dus niet mogelijk om de specifieke bedragen voor Noord en/of Zuid Oeganda op te splitsen. "Noord-Oeganda" kan inderdaad een andere regio worden genoemd, omdat deze regio bijzonder getroffen werd door verschillende conflicten. De Belgische gouvernementele samenwerking heeft er in het district Gulu één project voor een lagere school met internaat afgerond (2003-’10; bijdrage 765.000 EUR) en is bezig met het afronden van een tweede project (Samuel Baker middelbare school 2008-’11; bijdrage 1.025 mio EUR)
De overige gouvernementele hulp in de onderwijssector aan Oeganda betreft sectorale budgethulp en is bedoeld voor de verdere ontwikkeling van het technisch- en beroepsonderwijs (BTVET: Business, Technical, Vocational Education and Training). Omwille van de Belgische regering in lopende zaken kan het volledige programma (12 mio EUR voorzien voor de periode 2010-2012) slechts in jaarlijkse schijven voorgelegd worden aan de ministerraad en goedgekeurd (eerste schijf van 4 mio EUR gefinancierd in 2010). Een volgende schijf is in voorbereiding voor 2011. Daarnaast is er nog een groot project in voorbereiding ter ondersteuning van leerkrachtenopleiding van het technisch- en beroepsonderwijs. Het is voorzien dat dit project nog dit jaar van start gaat. Naast de gouvernementele hulp zijn er ook nog een aantal Belgische ngo’s, VVOB en VLIR-UOS die het Oegandese onderwijs steunen.
3. a., b. en c. Het leerkrachtentekort is één van de grote problemen in het onderwijs in Oeganda. Daar waar Oeganda er in geslaagd is gratis lager en middelbaar onderwijs te organiseren, waardoor +/- 90% van alle schoolplichtige kinderen effectief ingeschreven is in het onderwijs, laat de kwaliteit nog te wensen over, o.a. wegens tekort aan gekwalificeerde en gemotiveerde leerkrachten maar ook wegens diverse problemen in de organisatie (inspectiediensten, infrastructuur, …). Becijferd volgens de Pupil to Teacher Ratio (PTR) is de situatie als volgt : in het lager onderwijs (openbare scholen) : 1 leerkracht op 71 leerlingen in de eerste drie leerjaren en 1 leerkracht op 47 leerlingen in het 4de tot 7de leerjaar. Dit is niet enkel een probleem van aanwerving, maar ook van absenteïsme en groot verloop onder aangeworven leerkrachten – dus ook een kwestie van motivatie, salariëring, organisatie, …. Zoals hoger vermeld is onderwijs, sinds het huidige Indicatief samenwerkingsprogramma, één van de twee prioritaire sectoren van de Belgische samenwerking in Oeganda. België heeft daarbij nadrukkelijk aandacht voor de kwaliteit van de leerkrachtenopleiding (project) en de verschillende elementen die bijdragen tot de kwaliteit van het onderwijs (sectorale budgethulp op basis van een aantal indicatoren die zowel de kwantiteit als de kwaliteit van het onderwijs nagaan).
4. De toestand van het onderwijs, en ook van de scholen, in Oeganda komt uitgebreid en kritisch aan bod tijdens de Education review, die jaarlijks in april wordt gehouden, waar Oeganda en de donoren rond de tafel zitten om een stand van zaken op te maken en de doelstellingen voor het volgende jaar bij te sturen. Afgelopen jaar (november 2010) was er ook een specifieke workshop over de specifieke uitdagingen voor BTVET, waar België aan bijdraagt. Oeganda heeft de afgelopen decennia een belangrijke weg afgelegd op het vlak van onderwijs, zeker in kwantitatieve termen. Er is ook grote vooruitgang geboekt om de kloof tussen jongens en meisjes ivm schooltoegang weg te werken. Maar de kwaliteit van het onderwijs stelt nog bijzonder veel uitdagingen.
[:]