Schriftelijke vraag van M. Eva BREMS
Vraag :
De Nederlandse regering heeft begin december 2010 beslist om de rechtstreekse begrotingssteun aan Rwanda op te schorten. Aanleiding is de autoritaire aanpak van het Kagame-regime, weerspiegeld in de weinig transparante organisatie van de verkiezingen in augustus 2010, en het monddood maken van de oppositie.
Gezien het steeds meer autoritaire karakter van het Kagame-regime Iijkt de beslissing van de Nederlandse regering terecht. Wij stellen ons evenwel vragen over de gespreide slagorde waarin Europese landen optreden en de mate waarin dit een efficiënt signaal onmogelijk maakt. In dit verband verwijs ik naar uw pleidooi in oktober 2010, toen u naar aanleiding van een onderhoud met de Rwandese minister van Financiën John Rwangombwe nog gesteld heeft dat u het aandeel projectgekoppelde ontwikkelingshulp aan Rwanda Iiefst zou afbouwen, waardoor meer geld zou kunnen gaan naar sectoriële budgetsteun – een rechtstreekse financiële injectie in de begroting dus.
1. Wat is uw houding ten aanzien van de Nederlandse beslissing om de rechtstreekse begrotingssteun aan Rwanda op te schorten?
2. Werd er op de Europese Raad van 9 oktober 2010 over de houding van Europa ten aanzien van Rwanda gesproken, en zo ja, wat waren het Belgisch standpunt en de conclusies?
3. Welke initiatieven heeft het Belgisch voorzitterschap genomen om de Europese landen op één lijn te krijgen inzake Rwanda?
4. Houden uw antwoorden op de voorgaande vragen verband met het feit dat geen enkele Belgische minister tijd wilde vrijmaken voor een onderhoud met president Kagame bij zijn recente bezoek aan Brussel?
Antwoord :
Ik kan het geachte lid, in antwoord op haar vraag, volgende elementen meedelen.
1. De aankondiging van Nederland op 6 december dat het geen algemene begrotingshulp zou geven aan Rwanda, hield niets nieuw in. Nederland heeft tot nog toe geen algemene begrotingshulp gegeven in Rwanda. In 2008 werd dat aanvankelijk wel overwogen, maar als gevolg van de publicatie op 10 december 2008 van een VN-rapport over de tussenkomst van Rwanda in het Oosten van de DRC via het CNDP, is Nederland op die intentie teruggekomen. Ter herinnering, België is gespecialiseerd in Sectorale begrotingshulp, en geeft geen Algemene begrotingshulp in Rwanda. Daarentegen blijft Nederland sectorale begrotingshulp toekennen in de sectoren Justitie en Onderwijs. De Belgische Ontwikkelingssamenwerking geeft sectorale begrotingshulp in de sectoren Gezondheid, Onderwijs en Justitie. Gezien de minder goede prestaties van Rwanda op het vlak van mensenrechten en politiek bestuur, zal de Belgische ontwikkelingssamenwerking het voorbeeld van de EU en van het DfID (met bijna 90% van hun hulp als begrotingshulp) niet volgen en de begrotingshulp niet boven een plafond van 40% van het ISP laten uitkomen.
2. Begrotingshulp aan Rwanda werd niet besproken op de Europese Ministerraad van 9 december. Daarentegen stond er wel een algemene discussie over de relatie tussen begrotingshulp en "democratic governance" op de agenda van de informele ministerraad van oktober 2010.
3. Zoals u weet, heeft mijn voorganger Charles Michel in oktober 2010,, in het kader van het EU-voorzitterschap, een gezamenlijk bezoek gebracht aan Rwanda, samen met Commissaris Piebalgs. Doel was om een gemeenschappelijke boodschap te brengen in Rwanda. Tijdens dit bezoek werd het belang van democratie ("democratic governance") voor de sociaaleconomische ontwikkeling van Rwanda onderstreept. In antwoord op de vraag van Rwanda, herbevestigde mijn voorganger zijn bereidheid om een toename van het aandeel begrotingshulp in de enveloppe ontwikkelingssamenwerking te overwegen, met dien verstande dat deze begrotingshulp moet samengaan met een versterkte beleidsdialoog. Intussen werd, zoals ik hier al eerder had gemeld, er een ISP met Rwanda ondertekend waarin een incitatieve schijf werd opgenomen, gebaseerd op gouvernance-criteria.
4. Het geplande onderhoud, op onze vraag, met President Kagame, in het kader van zijn recente bezoek aan België, is inderdaad niet kunnen doorgaan. We hebben evenwel de laatste tijd meerdere kansen gehad om onze politieke boodschap inzake het belang van democratie en politieke openheid in Rwanda over te brengen, dit zowel tijdens de Algemene Vergadering van de VN in New York, tijdens de zending in Rwanda met Commissaris Piebalgs in oktober, als tijdens de recente gemengde commissie in Kigali.